Guru
sahaya Ustaz Muhammad Salleh pernah menceritakan bahawa Syeikh
Muhammad bin Abdullah yang ketika itu berada di Singapura telah
didatangi oleh seorang hamba Allah. Mereka pun berbual2 tentang
banyak perkara. Kemuncak dialog mereka adalah (lebih kuranglah dalam
gaya bahasa orang zaman belakangan ini) sebagaimana berikut :
Hamba
Allah : Kami tidak perlukan guru dan kitab kerana kami mendapat ilmu
terus daripada Allah.
Syeikh
Muhammad : Orang2 lain pun ada (ilmu tersebut).
Hamba
Allah : (Terdiam kerana mungkin jawapan sebegitu tidak disangkanya).
Syeikh
Muhammad : Bahkan mereka ada empat sekaligus. Kan sumber ilmu itu ada
empat? 1. Daripada diri sendiri
(dalaman
diri, tafakkur, dari
dalam dikeluarkan)
2. Daripada guru (dan
daripada diri2 yang lain, dari
luar ke dalam)
3. Daripada bahan2
(kitab, buku, tulisan,
alam
sekeliling, termasuklah
pelbagai
media hari
ini, dari
luar ke dalam)
4.
Terus daripada-Nya.
Hamba
Allah : (Seperti kebingungan. Mungkin jawapan
sebegitu juga tidak diduganya)
Tamatlah
perbicaraan bab itu lalu mereka pun berbual tentang hal2 lain.
HARI
KEDUA
Esoknya
si hamba Allah datang lagi. Dia
belum berpuas hati. Pada mulanya mereka berbual tentang hal2 lain.
Dan
kemuncak
perbicaraan mereka adalah :
Hamba
Allah : Jika kita sudah mendapat ilmu terus daripada Allah, apa
gunanya guru dan kitab lagi?
Syeikh
Muhammad : Ada
ilmu yang terdapat pada guru tapi tiada dalam kitab. Ada ilmu yang
terdapat dalam kitab tapi tiada datang secara terus daripada Allah
pada ketika itu. Ada ilmu yang terdapat dalam diri tapi tiada dalam
kitab. Ada ilmu yang datang terus daripada Allah tapi tiada pada
guru. Begitulah
seterusnya. Jika
kita boleh mendapat
rezeki melalui
keempat2 pintu, Allah
yang anugerahkan jalan2 rezeki itu,
mengapa kita perlu pilih satu sahaja?
Hamba
Allah : (Terdiam lama. Berfikir2)
Syeikh
Muhammad : Anta berfikir lama. Mengapa anta perlu
berfikir lama? Mengapa tidak gunakan sahaja ilmu terus
daripada Allah yang anta kata anta dapat itu? Anta datang ke sini pun
tentunya dengan tujuan untuk mendapatkan jawapan dan penjelasan
lanjut berkaitan perbicaraan kita semalam. Apa perlunya anta datang
untuk itu jika anta sudah
punya ilmu terus daripada Allah?
Hamba
Allah : (Terdiam sebentar lalu tertawa bersama-sama Syeikh Muhammad).
Kemudian
perbulan mereka pun berubah ke hal2 lain.
HARI
KETIGA
Esoknya
dia datang lagi. Sembang punya sembang, kemuncaknya :
Hamba
Allah : Setelah
saya renung2kan (fikir2kan – guna
fikiran juga),
memang benarlah apa yang kiai katakan semalam itu. Cuma ana mahu
bertanya tentang satu perkara lagi. Bukankah
ilmu daripada Allah itu sudah mencakupi segala ilmu termasuklah ilmu2
yang ada pada diri kita, pada guru2 kita dan pada kitab2?
Syeikh
Muhammad : Baiklah.
Di almari saya itu ada banyak kitab pelbagai cabang ilmu. Sekarang
cuba anta keluarkan segala hal ehwal ilmu faraid menggunakan ilmu
terus daripada Allah yang anta miliki itu. Boleh?
Ana
boleh keluarkan pada bila2 masa kerana ada belaka dalam kitab2 di
almari itu. Tanpa merujuk kitab2 itu pun insya-Allah boleh ana
keluarkan daripada ilmu dalam diri ana. Anta bagaimana? Boleh
keluarkan sekarang ilmunya?
Hamba
Allah : (Terdiam dan mengangguk-angguk. Apa maksud anggukannya itu,
tiadalah jelas ertinya).
Syeikh
Muhammad : Ilmu terus daripada Allah itu bukannya sentiasa tiba, dan
bukan dalam segala hal agama. Tahap kebersihan dan ketepatannya pun
mengikut keadaan diri si penerima.
Hamba
Allah : Tapi kan, mungkin ilmu2 terus daripada Allah itu berkaitan
hal ehwal keruhanian sahaja.
Syeikh
Muhammad : Kalau begitu, cubalah kahabarkan kepada ana tentang
keruhanian
pada maqam
kamaluddin atau sekurang2nya akhiruddin. Ana tidak maksudkan dengan
maqam awwaluddin (ma’rifatullah).
Hamba
Allah : Bukankah awwaluddin ma’rifatullah itu maqam yang tertinggi?
Syeikh
Muhammad : Namanya pun AWWAL. Bgaimana boleh jadi yang tertinggi?
Maqam awwal itu memang anak tangga tertinggi bagi orang awwam tetapi
hanya anak tangga pertama bagi sufi. Selepas awal, ada tengahnya, ada
akhirnya dan ada kamalnya.
Hamba
Allah : Oh, ana tidak pernah tahu!
Syeikh
Muhammad : Gunakanlah keempat2 pintu rezeki, insya-Allah akan dapat
tahu, dapat kenal, dapat alami, mengikut rezeki masing2. Bagaimana
anta yang mengaku menggunakan ilmu terus daripada Allah sahaja itu
boleh tidak tahu akan hal2 keruhanian ini?
Hamba
Allah : ...................
Syeikh
Muhammad : Jadi, berapa lama yang anta perlukan untuk menerima ilmu
terus daripada Allah berkaitan hal ini lalu boleh mengkhabarkannya
kepada ana? Dengan syarat – tidak boleh bertanya kepada sesiapa
atau merujuk apa2. Hanya guna ilmu terus daripada Allah sahaja. Boleh
sekarang? Dua jam? Dua hari? Dua bulan? (Sepatutnya
pada waktu itu jugalah boleh dikeluarkannya).
Hamba
Allah : (Setelah
sepi beberapa lama) Tak
mengapalah kiai. Nanti saya datang lagi insya-Allah. Suka
rasa hati ana
berbual
dengan
kiai.
Syeikh
Muhammad : Baiklah. Silakan. Cuma satu pesanan ana, ilmu terus
daripada Allah itu bukanlah sebagaimana
yang difahami atau disangka2 oleh kebanyakan orang. Ia punya maksud
yang tersendiri dalam dunia tasawuf ini. Orang2
yang kenal malah mempunyai ilmu tersebut pastinya tidak akan
meninggalkan yang 3 lagi iaitu diri, diri2 dan bahan2. Jika
benar sekalipun kita memang mempunyai ilmu terus daripada Allah,
eloklah kita merendah diri dan disimpan senyap2 sahaja.
Sejak
hari itu si hamba Allah tidak datang2 lagi menemui Syeikh Muhammad.
18/2/24