Fiqh dan Perundangan Islam (4)

PERINGKAT PARA FUQAHA

Mujtahid yang Bebas Berijtihad Sendiri

... ialah mujtahid yang bebas mengadakan kaedah untuk dirinya sendiri. Dia membina fiqh di atas kaedah-kaedah tersebut. Mereka termasuklah para imam yang empat. (ms 31)

Mujtahid Mutlak yang Tidak Bebas Berijtihad Sendiri

... ialah mujtahid yang memiliki syarat-syarat ijtihad yang ada pada mujtahid mustaqil (bersendiri), tetapi dia tidak mencipta kaedah-kaedah sendiri, malah dia mengikut cara salah seorang daripada para imam ijtihad. Jadi sebenarnya mereka muntasib (mengikut) bukan mustaqil (bersendiri).

Kedua-dua tingkat ini telah pupus dan tidak ada lagi. (ms 31)

Mujtahid Muqayyad

... atau disebut juga mujtahid bagi masalah-masalah yang tidak ada nas daripada imam mazhab atau mujtahid al-Takhrij (mujtahid hukum cabang). (ms 31)

Mujtahid Tarjih

... yang memperjelaskan sesuatu pendapat yang dipegang oleh imam mazhab daripada pendapat lain. Atau tarjih antara apa yang dikata oleh imam dan apa yang dikata oleh murid-muridnya ataupun para imam yang lain. (ms 32) (contohnya Imam Nawawi)

Mujtahid Fatwa

... berpegang kuat dengan mazhab, menerima dan menyampaikan kepada orang lain serta memberi kefahaman dalam perkara-perkara yang jelas dan dalam perkara-perkara yang menajdi kemusykilan. Dia membuat perbezaan di antara pendapat yang paling kuat, yang kuat, yang lemah, yang rajih dan yang marjuh. Tetapi dia mempunyai kelemahan dalam menetapkan dalil dan mengemukakan bandingan (qiyas). (ms 32)

ISTILAH-ISTILAH MAZHAB SYAFIE

Al-Azhar = (lebih jelas) yakni yang lebih jelas daripada dua pendapat ataupun lebih, daripada pendapat Syafie rahimahullah. (ms 45)

Al-Masyhur = yakni yang masyhur daripada dua tau lebih pendapat Syafie. (ms 45)

Al-Asah = (yang lebih sah), yakni daripada dua wajah atau lebih bentuk yang telah dirumuskan oleh tokoh-tokoh Mazhab Syafie daripada kata-kata Imam Syafie., berdasarkan kepada prinsip yang telah ditetapkan olehnya atau dipetik dari kaedah-kaedahnya. (ms 46) (Perbezaan pendapat pada perkara yang disebutkan adalah kuat. Lawannya ialah sahih)

Al-Sahih = (Sah). Yakni daripada 2 wajah atau lebih. Tetapi perbezaan pendapat antara tokoh-tokoh mazhab tidak kuat. (ms 46)

PUNCA PERBEZAAN PENDAPAT DALAM KALANGAN FUQAHA

Sesungguhnya perbezaan pendapat antara mazhab dalam Islam adalah rahmat dan member kemudahan kepada ummah. (ms 49)

... (kerana) kedudukan bahasa Arab itu sendiri yang lafaznya adakalanya mengandungi lebih daripada 1 makna. (ms 50)

...(kerana) periwayatan sesebuah hadith dan cara sampainya hadith itu kepada mujtahid sama ada kuat ataupun lemah. (ms 50)

(Kerana) Pegangan mereka kepada sumber perundangan atau untuk menjaga maslahat, keperluan dan adat yang sentiasa berkembang. (ms 50)

... kerana adanya tingkat perbezaan fikiran dan akal manusia dalam memahami nas, cara memetik hokum, keupayaan mengetahui rahsia-rahsia perundangan dan ‘illah-’illah hukum syara’. (ms 50)

KONSEP SEMBAHYANG

Takrif solat, dari segi bahasanya ialah doa. Dari segi adalah ialah semua perkataan dan perbuatan tertentu yang dimulai dengan takbir dan disudahi dengan salam. (ms 507)

Jibril datang dan kata , “Bangun dan sembahyanglah” untuk setiap waktu dalam beberapa hari. (ms 532)

Harus (boleh) melewatkan sembahyang sampai ke akhir waktu... (ms 532)

Mengikut pendapat yang muktamad daripada Mazhab Syafie, adalah sunat azan dan iqamah bagi orang yang solat seorang diri sama ada solat tunai atau qada, biarpun dia mendengar azan di kampung atau masjid, dia boleh mengangkat suaranya (berazan) kecuali di masjid yang terdapat jemaah supaya mengelakkan para pendengar daripada menyangka masuknya wakatu solat yang lain. (ms 551)

Para fuqaha bersepakat tentang enam fardhu atau rukun solat, iaitu al-tahrimah (takbiratul ihram), berdiri, bacaan, rukuk, sujud dan duduk kali terakhir sekadar bacaan tahiyat (tasyahud) sehingga perkataan “’abduhu wa rasuluhu”. (ms 653)

Bacaan Basmalah. Bagi Hanafi bukan sebahagian dari ayat al-Fatihah. (ms 669)

Pakaian merah & kuning makruh untuk lelaki solat. (ms 838)

HUKUM SENTUH QURAN

Kesimpulannya telah berlaku ijmak di kalangan ulama kecuali Daud az-Zahiri bahawa tidak harus bagi seseorang yang berhadas dengan hadas besar menyentuh mushaf. Manakala orang yang berhadas kecil, tidak terdapat dalil sama sekali yang melarangnya daripada menyentuh al-Quran, tetapi kebanyakan ulama fuqaha mengatakan tidak harus. Ibnu Abbas dan Syiah Zaidiyah mengharuskan menyentuh mushaf. (ms 278)

WAJAH WANITA

Walau bagaimanapun harus bagi kaum wanita untuk mencukur muka dan melicinkannya mengikut nas. Mereka juga harus mencantikkan rambutnya dengan memerahkannya ataupun dengan apa-apa cara hiasan. (ms 291)

FIQH & PERUNDANGAN ISLAM (Al-Fiqh al-Islami wa Adillatuhu al-Juz al-Awwal) oleh Syeikh Wahbah az-Zuhaili. Terjemahan Syed Ahmad Syed Hussain et al. Terbitan DBP-KPM-KL 1995 (cetakan kedua)